SOS Η Ικαρία αργοβυθίζεται
Sos από τον Άγιο Κήρυκο της Ικαρίας. Από στιγμή σε στιγμή κινδυνέυει από
κατολίσθηση ολόκληρη περιοχή και εκατό οικογένειες αντιμετωπίζουν τον κίνδυνο
τουλάχιστον να μείνουν στο δρόμο δίχως στέγη. Ζητείται κάπιος να τους σώση. Και…
ζητούνται χρήματα, για να μεταφερθούν οι εκατό οικογένειες.
Μεγάλο
μαρτύριο μέχρι να σε συνδέσουν από το κέντρο του ΟΤΕ με την Ικαρία. Ίσως το 21.202
είναι το μοναδικό τηλέφωνο που έχει το Δημαρχείο του Αγίου Κηρύκου. Ανάμεσα από
παράσιτα σφυρίγματα και διακοπές, πιάνω επι τέλους τον δήμαρχο κ Σάββα Σαββάκη.
-Τι γίνεται με τις κατολισθήσεις:
-Υπάρχει μεγάλο πρόβλημα, σύμφωνα , σύμφωνα με τον κύριο Καραγεωργίου.
-Από τότε που έγινε η τελευταία
έκθεση για το νησί, έχετε λάβει μέτρα προστασίας?
-Απολύτως τίποτα. Έχουμε αναφερθεί επανειλημμένα
στις αρμόδιες υπηρεσίες, αλλά δεν έχει γίνει ακόμα τίποτα για μας.
-Τι σκέπτεσθε να κάνετε τελικά?
-Πάμε να ρυμοτομήσουμε την νέα
περιοχή εκεί πέρα, στον Ξηρόκαμπο. Δυστυχώς, όμως δεν έχουμε λεφτά. Δεν ξέρετε
τι γίνεται μ’αυτή την κατάσταση εδώ πέρα. Για νάρθη μηχανικός να κάμη την
μελέτη,πρέπει να του δώσουμε τριακόσια χιλιάρικα.
-Καλά δεν σας στέλνουν οι κρατικές
υπηρεσίες κάποιο μηχανικό?
-Ελπίζουμε μονάχα στις τεχνικές
υπηρεσίες του υπουργείου Κοινωνικών Υπηρεσιών. Τώρα δεν ξέρουμε κι εμείς τι πρόκειται
να γίνη. Στο υπουργείο Κοινωνικών Υπηρεσιών. Τώρα δεν ξέρουμε κι εμείς τι
πρόκειται να γίνη. Στο υπουργείο έχουμε αφήσει τις τελευταίες μας ελπίδες.
-Έχετε ζητήσει λεφτά?
-Ζητήσαμε από την Τεχνική Υπηρεσία
της Νομαρχίας να μας στείλη ένα μηχανικό. Αλλά μας ειδοποίησαν ότι δεν
υπάρχει.Μιλάτε όμως πιο δυνατά,γιατί σας χάνω.
-Λεφτά ζητήσατε? Λεφτάαααα…
-Κάθε χρόνο χορηγούνται πιστώσεις
προς τους Δήμους. Εφέτος δεν μας δόθηκαν ακόμα πιστώσεις.
-Καλά, τα άλλα χρόνια δεν σας έδιναν
πιστώσεις?
-Κάτι μας έδιναν.
-Τότε γιατί δεν κάνατε και σείς κάτι?
-Η Νομαρχία δεν τα έκανε.
-Πόσες οικογένειες πρέπει να
μετακινηθούν?
-Εκατό οικογένειες.
-Τα σπίτια έχουν ρωγμές?
-Ου..ου… βεβαίως.Σε μερικά σπίτια
μάλιστα είναι αρκετά εμφανείς. Η εκκλησία μας έχει ρήγμα στο ιερό.
-Πόσοι κάτοικοι είναι στο νησί?
-Έχουμε μείνει εννιά χιλιάδες. Μας
έχει πλήξει φοβερά η μετανάστευση. Αν δεν είχαμε κι αυτά τα λουτρά για να
ζήσουμε, ούτε μείς θάμαστε εδώ πέρα.Σ’αυτά ελπίζουμε. Δεν έχουμε όμως μέσα
συγκοινωνιακά, για να φέρνουν τον κόσμο. Μονάχα με ένα αεροδρόμιο θα μπορούσε
να γίνη κάτι.
-Ζητήσατε αεροδρόμιο?
-Είχαμε ζητήσει. Έχει γίνει, λέει και
μια προεργασία. Ούτε ξέρω όμως που βρίσκεται .Θα θελα να σας πω πολλά για το
νησί μας και τον κίνδυνο που διατρέχει. Γι’αυτό και σκέπτομαι να σας γράψω.Το
γράμμα θα σας το στείλω με το καράβι.
Τελικά ή ο
κ.Σαββάκης ξέχασε να μου στείλη το γράμμα, ή και το καράβι ακόμη ξέχασε ότι
υπάρχει Ικαρία.
Η έρευνα…της έρευνας
Διέκρινα ένα
τόνο πικρίας στη συζήτηση αυτή που είχα με τον κ.Σαββάκη.Πόσο δίκιο είχε ή όχι
να δείχνη πικραμένος (αν πράγματι ήταν έτσι και δεν τον παρουσίαζε πικραμένο η
χροιά της φωνής του), μπορεί να το καταλάβη ο αναγνώστης ύστερα από μια μικρή
αναδρομή.
Σήμερα στη
γη του ανήσυχου και επιπόλαιου γιού του Δαιδάλου έμειναν μονάχα εννιά χιλιάδες
ψυχές.
ΤΟ 1953 Ο τότε γυμνασιάρχης του Γυμνασίου Αγίου
Κηρύκου παρατήρησε ρωγμές στο κτίριο του σχολείου.Φώναξε τότε τον καθηγητή
κ.Γ.Κ.Γεωργαλά να μελετήση την κατολίσθηση και τις ζημιές που είχε προκαλέσει
αυτή στο κτίριο του Γυμνασίου. Πέρασαν από τότε χρόνια δεκατέσσερα και τίποτα
δεν έγινε.
Έτος 1967. Η
κοινότητα του Αγίου Κηρύκου ζητά (μέσω της Νομαρχίας Σάμου) από το Κρατικό
Ινστιτούτο Γεωργίας και Ερευνών Υπεδάφους την μελέτη του φαινομένου της
κατολισθήσεως.
Το Ι.Γ.Ε.Υ.
αναθέτει την έρευνα στον τότε αναπληρωτή Γενικό Διευθυντή κ.Γ.Αρώνη. Ο
τελευταίος γνωμοδοτεί:
·
Να
απαγορευθή η οικοδόμηση σπιτιών στον περιχαρακωμένο χώρο της κατολισθήσεως.
·
Να
μεταφερθεί το τμήμα του οικισμού που κατολισθένει, δυτικότερα.
Πέρασαν και
από τότε δύο χρόνια.
Οι αγαθοί
νησιώτες νόμισαν ότι αυτή τη φορά κάτι θα γινόταν. Ήρθε το έτος 1969. Τότε
–ποιός ξέρει από ποιο συρτάρι του υπουργείου Κοινωνικών Υπηρεσιών – ανασύρθηκε
ο φάκελος. Και είπε ξανά το υπουργείο προς το Ι.Γ.Ε.Υ.
<<Να
επανεξετάσετε το θέμα>> Το ίδρυμα φώναξε με τη σειρά του τον γεωλόγο
κ.Α.Ελευθερίου και του είπε. Να πάτε εσείς να επανεξετάσετε το θέμα.
Πήγε ο
κ.Ελευθερίου στην Ικαρία και μελέτησε όλα όσα συνέβαιναν.
Όταν
τελείωσε, συνέταξε πλήρη μελέτη για την κατολίσθηση και την παρακολούθηση της
εξελίξεως της.
Τον..χαβά
τους εκείνοι οι Ικαριώτες. Άρχισαν και πάλι να ελπίζουν(Μια εικοσαετία όλο
ελπίδα).
Έτος 1970.
Το υπουργείο Κοινωνικών Υπηρεσιών αναθέτει στο Ι.Γ.Ε.Υ. την μελέτη του
κ.Α.Ελευθερίου. Το ίδρυμα με την σειρά του, καλεί τον γεωλόγο κ. Ελισσαίο
Δ.Καραγεωργίου και του αναθέτει την μελέτη.
Τελείωσε ο
κ.Καραγεωργίου την μελέτη του το 1971 και την τύπωσε κιόλας.
Πέρασαν από
τότε άλλα τρία χρόνια. Οι Ικαριώτες ακόμα περιμένουν και βλαστημάνε. Ίσως την
ώρα που γεννήθηκαν στον Άγιο Κήρυκο και όχι στον Άγιο Παντελεήμονα Αχαρνών…
Έλα όμως που
έτσι και γεννηθής σ’ένα τόπο, πονάς γι’αυτόν και δεν λες να τον αφήσης έστω κι
αν υπάρχη φόβος να θαφτης κάτω από τα ερείπια του σπιτιού σου.
Εμείς όμως
έχουμε σπίτια γερά θεμελιωμένα. Άστους
τους Ικαριώτες εκεί να λύσουν μόναχοί τα προβληματα τους. Περίμεναν είκοσι
χρόνια. Τι κι’αν περάσουν άλλα είκοσι?
Αφού άλλωστε
η Νομαρχία δεν διαθέτει…νομομηχανικό.Εξ άλλου είναι και οι τριακόσιες χιλιάδες.
Η Νομαρχία
πάλι τι φταίει που δεν έχει Νομομηχανικό? Τελικά εδώ που τα λέμε, δεν θα φταίει
κανένας. Αν δεν μείνη τίποτα όρθιο εκεί πέρα. Θα φταίνε μονάχα οι Ικαριώτες,
που δεν σπουδάσανε ένα Νομομηχανικό για ναχουν το θάροος να του πουν: ‘’Έλα δω παλληκάρι , να μας σώσης κι’ ας μην
έχουμε όβολα να σου δώσουμε’’
SOS , κινδυνεύουμε
Ο
κ.Καραγεωργίου λέει:
-Όταν όλες οι αντιστάσεις
εξουδετερωθούν, τότε η κατολίσθηση θα εξελιχθή σε ταχεία και καταστρεπτική. Τότε
ολόκληρη η μάζα του προβουνού η οποία έχει αποκοπή, θα κινηθή προς το λιμάνι
του Αγίου Κηρύκου. Η κίνηση αυτή θα είναι καταστρεπτική για την κωμόπολη. Και
τούτο, επειδή δεν θα παρασυρθούν και θα καταστραφούν μονάχα τα κτίσματα που
βρίσκονται στο τμήμα που κατολισθαίνει, αλλά θα αποκοπούν αμέσως όλοι οι δρόμοι
προσπελάσεως προς τους οικισμούς του νοτίου τμήματος του νησιού. Το λιμάνι του
Αγίου Κηρύκου που είναι και το πρώτο λιμάνι του νησιού, θα προσχωθή από υλικά
της κατολισθήσεως και θα καταστραφή.
-Σημειώθηκε στο παρελθόν καμμία
κατολίσθηση?
-Ασφαλώς.Είναι η περίπτωση του
παλαιού νεκροταφείου του Αγίου Κηρύκου. Από το νεκροταφείο αυτό είχαν αποκοπή
μεγάλοι όγκοι από μάρμαρο. Μαζί τους παρασύρθηκε και καταστράφηκε ολόκληρο το
νεκροταφείο.
-Τι πρέπει να γίνη?
-Ανακοπή της κατολισθήσεως με τεχνικά
έργα δεν είναι δυνατή. Η προσπάθεια όμως που θα δώση θετικά αποτελέσματα,πρέπει
να περιλάβη.
1. Την εξασφάλιση των κατοίκων του κατολισθαίνοντος τμήματος του Αγίου
Κηρύκου
2. Την προστασία των δημοσίων έργων(Σ.Σ.: δημόσια έργα στην περιοχή είναι τα
εξής…δύο: ένα λιμάνι και ένας παραλιακός δρόμος) Η παραλιακή οδός, που δεν
εξυπηρετεί μόνον την προσπέλαση στον Άγιο Κήρικο, αλλά είναι και η μοναδική
οδική αρτηρία που συνδέει τις κοινότητες και τους οικισμούς του νοτίου τμήματος
του νησιού με την πρωτεύουσα του Αγίου Κηρύκου. Πρέπει να προστατευθεί. Το ίδιο
ισχύει και για το λιμάνι του Αγίου Κηρύκου που είναι και το πρώτο στο νησί.
3. Την διατήρηση της σημερινής μορφολογίας του τοπίου.
Ας λάβουν
υπ’όψη τους οι αρμόδιοι το παρακάτω: Έχει γραφτή από επιστήμονα, τον
κ.Καραγεωργίου που μελέτησε το πρόβλημα του Αγίου Κηρύκου:
‘’Η παραμονή
των κατοίκων στο τμήμα που κατολισθαίνει, δεν είναι δυνατή. Εφ’όσον οι κάτοικοι
παραμένουν στα σπίτια αυτού του τμήματος, τότε η κατολίσθηση θα εξελιχθή σε
ταχεία και καταστρεπτική για την περιοχή. Για αυτό το λόγο το τμήμα αυτό πρέπει
να εκκενωθή και οι κάτοικοι του να μεταφερθούν σε ασφαλή θέση’’
Η θέση που
έχει προταθή για τον νέο οικισμό είναι ο Ξηρόκαμπος.
Πρόταση του
κ.Καραγεωργίου αναφέρει ότι αν δεν είναι δυνατόν να δοθούν στους πληγέντες από
την κατολίσθηση χωριστά οικόπεδα για να χτισούν, τότε χτισθούν πολυκατοικίες.
Σύμφωνα με
τον ίδιο, τα δύο δημόσια έργα υπάρχει περίπτωση να σωθούν μόνον, αν φύγουν από
την περιοχή που κινδυνεύει οι κάτοικοι.
-Τι προτείνετε για την τελική
εξασφάλιση των έργων και την διατήρηση της μορφολογίας του τοπίου?
-Την παρεμπόδιση της εισροής των
υδάτων της βροχής στη μάζα του κατολισθαίνοντος τμήματος. Για την παρεμπόδιση
της εισροής πρέπει
a) Να γίνη πρόσχωση και κάλυψη των ρωγμών με αργιλλικούς σχιστολίθους.
b) Την πλήρη αποστράγγιση των υδάτων που κυκλοφορούν υπογείως. Για να γίνη
αυτό, έχει προταθή η διάνοιξη υδρομαστευτικής σήραγγας σε όλο το μήκος της
κατολίσθημένης μάζας.
c) Το τμήμα του οικισμού που κατολισθαίνει, αφού πρώτα εγκαταλείφθει, πρέπει
να μετατραπη σε Δημόσιο Πάρκο, όπου θα καλλιεργούνται βαθύριζα δασικά δένδρα.
Τα τελευταία θα αποτελούσαν και έναν σημαντικό πνεύμονα για το νησί.
‘’όταν
τελειώσαμε την κουβέντα μας, ο κ.Καραγεωργίου κάτι θυμήθηκε και είπε
-Ένα δυσάρεστο φαινόμενο που
παρατηρείται σήμερα, είναι ότι διάφοροι επιχειρηματίες που νοιάζονται μόνον για
συγκεκριμένες τοποθεσίες, στο νησί αυτό ειδικά, αγοράζουν εκτάσεις και
αδιαφορούν για το αν είναι οικοδομήσιμες ή όχι. Ούτε ο Ε.Ο.Τ. όμως εξετάζει
αυτό και τους δίνει τα δάνεια.
Πηγές και συνάλλαγμα
Ένας
Αμερικάνος κάποιο μεσημέρι προχωρούσε σε μια πηγή της Ικαρίας με ένα μετρητή
ραδιενέργιας, συνέχισε, όχι μονάχα να προχωρή, αλλά να χοροπηδά σαν τρελλός και
να ξεπερνά τις 800 μονάδες. Δεν πίστευε ο φίλος μας ότι ήταν δυνατόν να υπάρχη
στον κόσμο πηγή με τόσο ράδιο. Γι’αυτό και είπε σ’αυτούς που ήταν γύρω του:
-Η εγώ τρελλάθηκα ή το μηχανάκι μου
Ο Αμερικάνος
μιλούσε για την πηγή της Αρτέμιδος. Το περιστατικό το αναφέρει στο βιβλίο του
΄΄Ικαρία, το νησί του ραδίου’’, ο Σπύρος Λεωτσάκος.
Αρκετοί
άρρωστοι έχουν γίνει καλά από τις ιαματικές πηγές της Ικαρίας. Σ’όλα τα
προγράμματα προβολής της χώρας μας στο εξωτερικό, που έχει κάνει ο Ε.Ο.Τ.
πουθενά δεν διαφημίσθηκε η Ικαρία ή τουλάχιστον δεν διαφημίσθηκε όσο έπρεπε.
Έχουμε τις
πρώτες ραδιενεργές πηγές στο κόσμο και τις αφήνουμε στην τύχη τους. Οι δεύτερες
ραδιενεργές πηγές βρίσκονται στο όρος Φούτζι-Γιάμα.
Και
διερωτάται στο βιβλίο του ο κ.Λεωτσάκος:
<<Γιατί να κάνουμε το ζητιάνο
για δάνεια και για βοήθειες, όταν έχουμε μια τέτοια πηγή συναλλάγματος και δεν
την εκμεταλλευόμαστε? Πρώτα κάνουμε το μεγαλύτερο έγκλημα στους συνανθρώπους
μας που πάσχουν από βαριά αθριτικά, που έχουν ανάγκη από πάρα πολύ ράδιο και
που μόνο στην Ικαρία μπορούν να το βρούν. Γιατί τους το στερούμε?>>
Ικαρία, ώρα
μηδέν(ίσως παρά πέντε). Όσοι μπορείτε βοηθήστε και σώστε ό,τι προλάβετε. Και οι
Ικαριώτες μπορεί να μην το ξεχάσουν. Δεν έχουν δα να θυμούνται και πολλά.
