Σχέδιο Χωρικής και Οικιστικής Οργάνωσης Ικαρίας (ΣΧΟΟΑΠ) Στο δρόμο του διαλόγου

ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΙΚΑΡΙΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ

H εκπόνηση της Μελέτης «Σχέδιο Χωρικής και Οικιστικής Οργάνωσης Ανοικτής Πόλης (ΣΧΟΟΑΠ)» των Δήμων Αγίου Κηρύκου, Ευδήλου και Ραχών ξεκίνησε το 2004 με πρωτοβουλία των 3 Δήμων της Ικαρίας. Η Μελέτη εντάχθηκε στο Ευρωπαϊκό πρόγραμμα ΕΠΠΕΡ με προϋπολογισμό περίπου 500.000€. Η σημαντική αυτή αναπτυξιακή πρωτοβουλία των Δήμων αποσκοπούσε στη δημιουργία ενός στρατηγικού εργαλείου ανάπτυξης της Ικαρίας σε χρονικό ορίζοντα 15ετίας. Το 2006, τα 3 Δημοτικά Συμβούλια ενέκριναν το Α στάδιο της Μελέτης που αφορούσε στην αποτύπωση της υφιστάμενης κατάστασης. Τον Ιανουάριο του 2009, η Ομάδα Μελέτης παρουσίασε το Β1 στάδιο με τις προτάσεις της, που αφορούσαν κυρίως στην οριοθέτηση οικισμών, στην οργάνωση χρήσεων γής, στον καθορισμό ζωνών προστασίας, σε αρτιότητες και όρους δόμησης.

Ο Σύλλογος Ικαρίων Επιστημόνων (ΣΙΕΠ) θεωρώντας και ο ίδιος, όπως όλοι μας άλλωστε, φορείς και τοπική κοινωνία, ότι ο χωροταξικός σχεδιασμός αποτελεί ένα εργαλείο στρατηγικής σημασίας για την ανάπτυξη της Ικαρίας με προοπτικές βιωσιμότητας και αειφορίας, πήρε την πρωτοβουλία, τον Δεκέμβριο του 2008, να συστήσει Ομάδα Αξιολόγησης από διακεκριμένους Επιστήμονες σχετικών ειδικοτήτων προκειμένου να καταθέσει τεκμηριωμένες προτάσεις για το Β1 Στάδιο της Μελέτης ΣΧΟΟΑΠ.

Η Ομάδα Αξιολόγησης του ΣΙΕΠ συμμετείχε στις Διαβουλεύσεις για τη Μελέτη στους 3 Δήμους της Ικαρίας τον Ιανουάριο του 2009, και στη συνέχεια εργάστηκε εντατικά για 3 μήνες. Μετά από συνολικά 10 συναντήσεις εργασίας μέσης διάρκειας 4 ωρών, συνέθεσε Εκθεση Αξιολόγησης (κείμενο 35 σελίδων περίπου), το οποίο κατέθεσε τον Απρίλιο 2009, ως βάση για συζήτηση, στους 3 Δήμους, που είναι και οι Εργοδότες του έργου εκπόνησης της Μελέτης ΣΧΟΟΑΠ, σε συναρμόδιους Τοπικούς Φορείς (Νομαρχία, Επαρχείο, Πολεοδομικό Γραφείο Ικαρίας), στην Ομάδα Μελέτης και στη συνέχεια δημοσιοποίησε στην Ικαριακή κοινωνία (το πλήρες κείμενο της αξιολόγησης είναι ανηρτημένο από τον Απρίλιο 2009 στο δικτυακό τόπο των Ικαριακών Συλλόγων www.ikarianet.gr).

Η Αξιολόγηση της Μελέτης (του αρχικού κειμένου του Β1 Σταδίου) θέτει κατευθυντήριες γραμμές και διατυπώνει τεκμηριωμένες προτάσεις με στόχο, αφενός να έχουν ολοκληρωμένο χαρακτήρα και να μην αποτελούν αποσπασματικές αναφορές σε μεμονωμένα σημεία της Μελέτης, και αφετέρου να έχουν την εξειδίκευση που χρειάζεται για την αποτελεσματική αντιμετώπιση των αναγκών και ιδιαιτεροτήτων της Ικαρίας, που κατά κοινή ομολογία αποτελούσε τη βασικότερη ίσως έλλειψη της Μελέτης.

Ενδεικτικά αναφέρονται οι Κύριοι Αξονες Ανάπτυξης, στους οποίους κατέληξε η Ομάδα Αξιολόγησης, και στην κατεύθυνση των οποίων πρότεινε, στη συνέχεια, ένα πλέγμα αλληλένδετων ενεργειών για την επίτευξή τους:

1. Διατήρηση/Ανάδειξη/Αξιοποίηση φυσικής και πολιτιστικής ταυτότητας της Ικαρίας.
2. Διατήρηση/Ανάδειξη οικιστικής και αρχιτεκτονικής φυσιογνωμίας της Ικαρίας.

Γ. Ηπια τουριστική ανάπτυξη σε όλο το νησί με έμφαση σε εναλλακτικές μορφές τουρισμού: ιαματικό τουρισμό, οικοτουρισμό, αγροτουρισμό, κλπ.

Δ. Στήριξη της πολυδραστηριότητας που υπάρχει στην Ικαρία.

Η προσπάθεια αυτή του Συλλόγου είχε σκοπό να συμβάλλει στη Δημόσια διαβούλευση, η οποία είναι εξαιρετικά χρήσιμη για την αξιόπιστη εκπόνηση μιας τόσο σημαντικής μελέτης που θα υποθηκεύσει το μέλλον του νησιού μας για αρκετά χρόνια.

Παρότι, στο τροποποιημένο κείμενο του Β1 σταδίου, η Ομάδα Μελέτης υιοθέτησε αρκετές από τις παρατηρήσεις της Εκθεσης Αξιολόγησης (όπως, για παράδειγμα, την καθιέρωση όρων δόμησης με στόχο τη διατήρηση της παραδοσιακής αρχιτεκτονικής μορφής – μοναδικής στο Αιγαίο – στα σύγχρονα καριώτικα σπίτια), υπάρχει ακόμα μεγάλο περιθώριο για βελτιώσεις (όπως, για παράδειγμα, η κατάργηση των περιοχών Προτεραιότητας για Τουριστική Ανάπτυξη, και η στόχευση στην Ηπια Τουριστική Ανάπτυξη με ρεαλιστικές αρτιότητες και έμφαση στις εναλλακτικές μορφές τουρισμού: ιαματικό τουρισμό, οικοτουρισμό, αγροτουρισμό κλπ).

Ο Σύλλογος Ικαρίων Επιστημόνων, παρακολουθώντας τις τελευταίες εξελίξεις απόρριψης της Μελέτης και από τους 3 Δήμους της Ικαρίας, πιστεύει ότι ο Διάλογος πρέπει να συνεχιστεί. Το θέμα του χωροταξικού σχεδιασμού είναι εξαιρετικά κρίσιμο για το μέλλον της Ικαρίας και μας αφορά όλους, φορείς και τοπική κοινωνία.

Η ανάπτυξη εποικοδομητικού προβληματισμού αποτελεί ζητούμενο σε ένα τόσο σημαντικό θέμα, όπως ο χωροταξικός σχεδιασμός, και σε καμμία περίπτωση δε δυναμιτίζει τη διαδικασία συναίνεσης που είναι απαραίτητο να επιτευχθεί για την ευρεία αποδοχή και επιτυχία ενός τέτοιου εγχειρήματος.

Ο Σύλλογος Ικαρίων Επιστημόνων, με ευαισθησία και ευθύνη, προτίθεται να συμβάλλει ενεργά προς την κατεύθυνση του Διαλόγου, της τεκμηριωμένης κριτικής και αντιπαράθεσης, της Δημόσιας Διαβούλευσης, στοχεύοντας όχι στην «μοιραία» αποδοχή μιας Μελέτης που η τοπική κοινωνία πιστεύει πως γίνεται «για εμάς, χωρίς εμάς», αλλά στην αξιοποίηση μιας τέτοιας δυνατότητας «από εμάς, για εμάς».

Στο πλαίσιο αυτό ο Σύλλογος Ικαρίων Επιστημόνων χαιρετίζει και δηλώνει την πρόθεσή του να συμμετέχει στο Συνέδριο που, όπως ανακοίνωσαν στα Δημοτικά τους Συμβούλια, προετοιμάζουν οι 4 ΟΤΑ της Επαρχίας στις αρχές του 2010 για την Ανάπτυξη, και παράλληλα σκοπεύει να προχωρήσει στη διοργάνωση ημερίδας την άνοιξη του 2010 για τις μελέτες ΣΧΟΟΑΠ, με τη συμμετοχή όλων των εμπλεκομένων: Τοπικών Φορέων, Μελετητών, ΥΠΕΧΩΔΕ, Ικαριακών Συλλόγων και Πολιτών, για την ολοκληρωμένη ενημέρωση όλων μας.