Σημαντική πρωτοβουλία για την προώθηση Διακρατικών Ζωνών Περιβαλλοντικής Διαχείρισης στη Μεσόγειο

του Γιάννη Κουτελίδα - 29/11/2010

Στις 18-20 Νοεμβρίου, το Αρχιπέλαγος συμμετείχε στην τριήμερη συνάντηση ομάδας εργασίας εξειδικευμένων θαλασσίων επιστημόνων της Μεσογείου, που έγινε στις Συρακούσες με στόχο το σχεδιασμό και την προώθηση Διακρατικών Ζωνών Περιβαλλοντικής Διαχείρισης. Η Ελλάδα εκπροσωπήθηκε από τον Δρ. Βαγγέλη Παπαθανασίου, Δ/ντη Ερευνων του Ινστιτούτου Ωκεανογραφίας του ΕΛΚΕΘΕ, την Αναστασία Μήλιου, Συντονίστρια επιστημονικής έρευνας και Δράσεων Προστασίας του Αρχιπελάγους, και τη Συλβαίν Γιακουμή από το Πανεπιστήμιο Αιγαίου.

Η συνάντηση ομάδας εργασίας ήταν μία πρωτοβουλία του CIESM (Διεθνής Επιτροπή για την Επιστημονική Εξερεύνηση της Μεσογείου) και σε αυτήν είχαν προσκληθεί 29 επιστήμονες ποικίλων ειδικοτήτων από 14 χώρες της Μεσογείου. Η εκπρόσωπος του Αρχιπελάγους ανέπτυξε τις θέσεις του Ινστιτούτου αναφορικά με την προοπτική δημιουργίας και θεσμοθέτησης Διακρατικών Θαλάσσιων Πάρκων στην Β.Α Μεσόγειο και συγκεκριμένα στο Αιγαίο. Ξεκινώντας από τη θέση ότι η Μεσόγειος είναι μία κοινή θάλασσα που επηρεάζει άμεσα και ποικιλοτρόπως την κοινωνικοοικονομική ζωή των παράκτιων κρατών, η κα. Μήλιου, ανέλυσε την εξαιρετική περιβαλλοντική σημασία της περιοχής και τις πολυάριθμες απειλές που αντιμετωπίζει, συνεπεία πληθώρας ανθρωπογενών απειλών και της ιδιαίτερα αυξημένης – και συχνά άναρχης - κίνησης των πλοίων που διαπλέουν το Αιγαίο.

Η εκπρόσωπος του Αρχιπελάγους κατέστησε σαφές ότι η ευθύνη διαφύλαξης της ΒΑ Μεσογείου δεν ανήκει σε ένα μόνο κράτος, καθώς καθημερινές απειλές όπως η ρύπανση και η υπεραλίευση που υφίστανται τα θαλάσσια οικοσυστήματα επηρεάζει πολλούς περισσότερους παίκτες, ενώ μία ενδεχόμενη οικολογική καταστροφή θα πλήξει καίρια και άμεσα όλα τα παράκτια κράτη, έχοντας όχι μόνο περιβαλλοντικές, αλλά και κοινωνικοοικονομικές επιπτώσεις (επηρεάζοντας την αλιεία, τον τουρισμό αλλά και τη δημόσια υγεία). Τόσο η ίδια, όσο και άλλοι ομιλητές κατέδειξαν τις ελλείψεις και τα κενά που υπάρχουν στην επιστημονική έρευνα και υπογράμμισαν τη σημασία αλλά και την άμεση ανάγκη λήψης αποτελεσματικών μέτρων προστασίας και διαχείρισης με βάση την αρχή της πρόληψης για την αντιμετώπιση αυτών των απειλών.

Είναι πραγματικά ελπιδοφόρο ότι οι εκπρόσωποι των σημαντικότερων επιστημονικών φορέων που ασχολούνται με τη θαλάσσια έρευνα στη Μεσόγειο, συμφωνούν ότι πλέον αποτελεί άμεση προτεραιότητα να περάσουμε από την προστασία στα χαρτιά, (τα λεγόμενα paper parks) στην προστασία στην πράξη. Στη συνάντηση τέθηκαν οι βάσεις για τον συντονισμό και τη συνεργασία των εμπλεκόμενων φορέων με στόχο την άμεση λήψη αποτελεσματικών μέτρων προστασίας.



Σε αυτή την κατεύθυνση, η διακρατική συνεργασία με σκοπό τη δημιουργία Ζωνών Περιβαλλοντικής Διαχείρισης πρέπει να καταλάβει μόνιμη θέση στη διπλωματική ατζέντα των μεσογειακών χωρών, ενώ η επιστημονική κοινότητα από την πλευρά της πρέπει να καταβάλει ακόμα μεγαλύτερη προσπάθεια στους τομείς της έρευνας και της ανάδειξης της αναγκαιότητας θεσμοθέτησης μέτρων περιβαλλοντικής διαχείρισης.